Tatra, ciekawy jestem ilu z was ta nazwa kojarzy się z czymś więcej, niż tylko firmą produkującą ciężarówki, do niedawna jeszcze idealnie wpisujące się w krajobraz każdej budowy w Polsce. Bardzo często spotykałem się z wielkim zdziwieniem rozmówców na wieść, iż firma ta produkowała też niesamowicie nowoczesne, nowatorskie i luksusowe samochody. Co istotne, jest to jedna z najstarszych firm na rynku motoryzacyjnym, ich pierwsza maszyna zbudowana została w 1897, był to pierwszy samochód w centralnej europie,a trzeci na świecie ( wcześniej Peugeot i Mercedes )
Zagłębiając się w historię firmy, wszelkie patenty, prototypy, odkrywamy niesamowitą historię, której możemy jedynie pozazdrościć, gdyż była za żelazną kurtyną firma, która potrafiła produkować na stosunkowo niewielką skalę, szalenie nowatorskie, wręcz ponadczasowe pojazdy z półki premium. Dla porónania polski przemysł motoryzacyjny to pojazdy dla typowego kowalskiego, ewentualnie użytkowe, nie było miejsca na finezję.
Jednym z najbardziej znanych pojazdów marki jest VW Garbus. No prawie, mógł być. Historia tego samochodu jest mocno zawiła, wiele plotek powstało, ale fakty są proste. Hans Ledwinka wykonał prototypowy model V570, w tym samym czasie mocno współpracując z Ferdynandem Porsche, oficjalnym projektantem Garbsa. Teoretycznie inspirowali się swoimi pracami, praktycznie w garbusie pojawiło się wiele rozwiązań stosowanych i patentowanych przez Tatrę. Czy był to plagiat ze strony Porsche, podobno nie, ale po wojnie, 1965 sądownie rozstrzygnięto ten spór na korzyść Ledwinki. Miałą mu być wypłacona kwota miliona marek, która jednak nigdy nie trafiła do Czechosłowaka…
Na dziś dzień, Tatra nadal produkuje ciężarówki, jak to bywa w tych czasach, w kooperacji z inną dużą firmą, konkretnie z DAFem, ale nadal do produkcji Tatra wykorzystuje swoje patenty, jak genialny system ramy i napędu, zbudowanej jak kręgosłup. Dział pojazdów osobowych zakończył się na modelu 700. Firma działała na podobnym schemacie jak FSO, tudzież próbowała naśladować Mercedesa z klasą E, tj. odświeżanie starego kolteta do granic możliwości. Tatra na podstawie pojazdu z 1968r. wykonywała kolejne ewolicje, zmienając pojazd w zasadzie tylko wizualnie. Tym sposobem tracili klientów, produkcja przestała być opłacalna, a w 1999r. z taśmy zjechał ostatni pojazd. Ciekawostką jest, został on nie tak dawno zlicytowany za milion euro. Praktycznie wszystkie modele produkowane przez Tatrę, łącznie z prototypami można nadal oglądać, w muzeum znajdującym się w miejscowości Koprivnice, jakieś 50km od Cieszyna. Tam też udało mi się zawitać, a poniżej fotografie wszystkiego co wpadło mi w oko.
Pierwszy zabytek spotkany przypadkiem na parkingu pod sklepem. Co prawda nie jest to Tatra, ale eksponat warty pokazania. Motocykl ZundappZnawcom marki nie jestem, nie mniej używając potęgi dedukcji i tablicy rejestracyjnej z przodu, rozkminiłem iż jest to model KS600 🙂 Tatra 10, model z 1923r. Silnik 5,340cc pojemność generował 70KM i rozpędzał auto do 120km/hTatra V570. Jeśli widzicie ten pojazd pierwszy raz, ale z czymś wam się kojarzy, to tak, skojarzenia są natuaralne. tak mógł wyglądać Garbus. Finalnie do produkcji trafił projekt Ferdynanda Prosche, ale powiedzmy, mocno „inspirowany” projektem Tatry. Tatra 43 z 1930r. Silnik 1.7 o mocy 24KM. Tatra 57A Roadster 1936r. Silnik OHV 1.2L, moc 20KM. Prototyp V809 z 1940r. Czechosłowacka odpowiedź na Willisa. Eksperymentalny napęd na 4 koła połączony z silnikiem V4 o pojemności 2,5L i mocy 50KM. Tatra 57K z 1943r.Tatra 87, znany również jako Nazi Killer. Zdecydowanie wyprzedzające swoje czasy. Pierwsze auto tworzone z myślą o aerodynamice. Zasilany silnikiem V8 OHC o pojemności 2.9L, który generował 85KM. Sucha miska olejowa, w pełni niezależne zawieszenie. Do tego silnik, przekładnia, zawieszenie oraz nadwozie zbudowane z lekkiech stopów magnezu. Czemu Nazi Killer ? Było to luksusowe auto, które po przejęciu fabryki Tatra przez Niemców w trakcie drugiej wojny Światowej, stało się ulubionym autem SS. Przynajmniej na początku, gdyż bardzo dobre jak na tamte czasy osiągi, i specyficzny sposób prowadzenia samochodu ( auto z napędem na tylne koła i silnikiem z tyłu ) spowodowało wiele wypadków śmiertelnych z oficerami ss na pokładzie. Złośliwi twierdzą że auta te zabił więcej niemców niż armia czechosłowacka.Tatra T97 z 1936r. Silnik V8 1.8L, 40KM.Auto niesamowicie kojarzy mi się z pewnym pierwszym aerodynamicznym pojeździe z gry Mafia I, Czeskiego studia programistycznego.Tatra T-601 1949 Monte Carlo Rally. 2,545cc pojemności silnika generowało moc 94KM. Prędkość maksymalna 175km/h. 1938 rok, Tatra 87, mająca aerodynamiczne nadwozie i 8-cylindrowy silnik chłodzony powietrzem, umieszczony z tyłu pojazdu osiągającego prędkość maksymalną 160 km/h.Model 605 z 1957r. Silnik 636ccm, moc 54KM. Bolid ważył zaledwie 340km. rozpędzał się do 168km/hTatra 603 na pierwszym planie. Klasycznie dla marki, chłodzony powietrzem V8 o pojemności 2,5l oraz 98KM. Tatra 603 ambulansDelfin z 1963r, 1.1L pojemnośći generowało 70KM. Sprzęt ważył 420kg i potrafił rozpędzić się do 180km/h.Model 3-603 z 1969r. 2,5l V8 i moc 104KMTatra 613. Od tego modelu zaczęła się moja fascynacja tą marką. Jako kilkunastoletni chłopiec miałem okazję podróżować takim,a należał do właściciela pensjonatu w Czechach, w którym przebywałem w trakcie ferii zimowych. Wtedy jeszcze nie miałem pojęcia co to za marka, ale fascynował mnie ogrom miejsca w środku, i niesamowity dźwięk dochodzący z powietrzem chłodzonego V8 . Tatra 613-4. Bez zmian, chłodzony powietrzem V8, tym razem o pojemności 3,5l oraz mocy 200KM. Pojazd z roku 1991.Warto nadmienić że to wersja MI/Lang 🙂Ostatni z serii luksusowych limuzyn. Model T700 produkowany od 1991 do 1999r. W ostatniej serii produkowany z silnikiem V8 o pojemności 4.4l i mocy 234KM oraz 380Nm. Przyśpieszał w 7,6s do setki i rozpędzał się do 200km/h. Auto które pamiętam jedynie z katalogów samochodowych. Fascynowało mnie że w Polsce FSO produkowało jedynie przestarzałego Poloneza „dla Ludu”, gdy nasi południowi sąsiedzi produkowali luksusowe limuzyny z silnikami godnymi amerykańskich krążowników. Tak naprawdę z Polonezem pojazd ten miał wiele wspólnego. Opierał się konstrukcyjnie na modelu z lat 70′, mimo stosunkowo nowoczesnego nadwozia i bogatego wyposażenia, to nadal dość archaiczne auto w porównaniu do konkurentów jak np. Mercedes S W140 czy BMW 7 E38 ( auto Bonda w Golden Eye ) Niesamowicie ciekawa konstrukcja zawieszenia i napędu, z centralną rurą nośną, w której zamknięty jest wał napędowy. Napęd 6×6, mechaniczna wyciągarka, i co ciekawe to projekt przedwojenny, stosowany w autach i ciężarówkach tej marki praktycznie bez zmian, po dziś dzień. Silnik W18… Czesi wpadli na ten pomysł na długo przed VW, konkretnie w latach 20 ubiegłego wieku 🙂 Tatra V855 Snowmobile z 1942r.Tatry 613KTatra 613-3 z 1985r.Luksus w stylu lat dziewięćdziesiątych. Skóra, laptop z 486 na pokładzie i jeden kolorowy telewizor kineskopowy…szaleństwo 🙂 Ecorra Sport V8 z 1997r. Potwór stworzony do bicia rekordów prędkości. Moc silnika 415KM, masa ok 1150 pozwalały rozpędzić auto w 4,5s do setki, a wskazówka licznika pokazywała maksymalnie ponad 300km/h